عقاید

با توجه به اینکه خداوند شفا را در حرام قرار نداده، چطور مراجع نوشیدن شراب را برای درمان بیماری جایز می دانند؟ مقدمه؛ زمانی انسان به حد مرجعیت می رسد که چندین علم مربوط به فهم دین را در حد تخصص داشته باشد. بخشی از این علوم به بررسی سند احادیث و فهم آنها برمی گردد که مسلّما مرجع از دیگران در این زمینه تخصص بیشتری دارد و منظور امام (علیه السلام) را بهتر از دیگران متوجه می شود. از طرفی با در دست داشتن یک روایت نمی توان حکم شرعی صادر کرد؛ بلکه گاهی اوقات باید معارضات روایت در دیگر ابواب روایی را در نظر گرفت و بطور جمعی حکمی صادر نمود.

از نظر اسلام چند نوع قيامت وجود دارد؟ قیامت از نظر لغوی عبارتست از بر پا شدن رستاخيز يا ساعتى كه در آيات: «وَ يَوْمَ‏ تَقُومُ‏ السَّاعَةُ»(1)؛ «يَوْمَ‏ يَقُومُ‏ النَّاسُ لِرَبِّ الْعالَمِينَ»(2)‏؛ «وَ ما أَظُنُّ السَّاعَةَ قائِمَةً»(3) ياد آورى شده است. این کلمه در اصل به معنى حالت و قيامى است كه ناگهانى از انسان حاصل مي شود و حرف (ه) در قيامت براى تنبه و آگاهى بر وقوع آن حالت بطور ناگهانى است.(4) بنابر این تعریف، جهان کنونی یک قیامت بیشتر نخواهد داشت و آنهم رستاخیز عمومی است.

در شب اول قبر سوال نکیر و منکر از انسان چی چیزهایی هست و بعد از آن چه می شود؟ انسان وقتی از دنیا می‌رود، وارد عالمی به نام عالم برزخ می‌شود که باید پاسخ‌گوی کارهایی که در دنیا انجام داده است باشد.

مگر خدا قدرت احیای حقوق خود را ندارد که از مسلمانان می خواهد برای برپایی حقوق خدا قیام کنند؟ برای پاسخ گویی به این سوال توجه به چند نکته لازم است: نکته اول: مراد از حقوق خداوند، حقوقی نیست که خداوند به آن نیازمند بوده و در صورت رویگردانی مردم نسبت به این حقوق، به خداوند ظلم شود، بلکه حقی است که عقل و شرع به خاطر خلقت و نعمت های الهی بر ما واجب می‌داند که او را شکر و سپاس گوییم، شکر و سپاسی که منفعت آن تنها به خود ما بر می گردد و از این بابت نیز شکر دیگری می طلبد.

منظور از تباکی چیست و از معصومین چه سفارشی در این زمینه شده و حکمت این کار چیست؟ تباکی یعنی خود را به گریه وا داشتن و حالت گریه به خود گرفتن در حالی که گریه ات نمی آید در لغت نامه های معتبر چنین معنی کرده اند: "تَبَاكَى‏ الرجل": تكلف البكاء.(1)، تباکی از باب تفاعل بوده و به معنای تظاهر به گریه است.

آیا در عالم برزخ مردم همدیگر را می شناسند، مثلا اقوام، دوستان، همسایگان؟ در جواب باید گفت هم از نظر عقلی و هم با نظر در آیات و روایات این مطلب به دست می‌آید که افراد در برزخ و حتی در قیامت یکدیگر را دیده و می شناسند. از نظر عقلی با توجه به این که انسان دارای دو بعد است، جسم و روح؛ و انسانیت انسان به روح اوست نه به جسمش و روح یک امر جاویدان و خالد است و همین روح است که از دنیا به آخرت منتقل می‌شود. چون ارواح در آخرت همان روح‌های دنیائی است پس همان خصوصیات را در قالب دیگر دارد، پس قابل شناسایی می باشند.

ما بر چه اساسی مقام امامان معصوم را حتی از مقام پیامبران اولوالعزم بالاتر می دانیم؟ افضليت و برتری ائمه اطهار بر پيامبران الهی در چند محور قابل بحث است: الف- پیامبران الهی به دو گروه تقسیم می شوند: 1. برخی از آنها علاوه بر «نبی» بودن، «امام» نیز بودند، یعنی پس از نیل به مقام نبوت، به مقام امامت نیز ارتقا یافته اند. مانند حضرت ابراهيم: «قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا»(1) 2.

از لحظه ای که می میریم چه اتفاقاتی برای ما می افتد؟ بسياری از افراد علاقه دارند كه از چگونگی زندگی انسان در برزخ و آخرت و نيز حقيقت و ماهيت آن آگاهی يابند. ليكن بايد توجه داشت كه آگاهی از جهان برزخ برای ما امكان پذير نيست و تا انسان گام در آن جهان نگذارد نمی تواند به كيفيت آن پی ببرد، همان گونه كه چگونگی زندگی در سرای ديگر نيز براي ما روشن نيست و تنها می توان صورتی ناقص و شبحی مبهم از آن جهان ترسيم كرد، زيرا بشر از واقعيت چيزی می تواند آگاه گردد كه در قلمرو زندگی او قرار گيرد و نمونه هايی از آن را در دست داشته باشد.

آیا امور وجودی از هم متمایزند؟ چه نحوه تمایزی با هم دارند؟ تمایز این امور در خداوند به چه صورتی است؟ آیا این تمایز، منجر به مرکب شدن وجود از این امور وجودی نمی شوند؟ مسئله تشکیک در وجود، از ابتکارات جناب ملاصدرا است. وی در این مسئله، به دنبال اثبات اصالت وجود و نیز اشتراک معنوی وجود در میان مصادیقش، با این سوال روبرو بود که این مصادیق متعدد وجود که در وجود داشتن مشترکند، آن هم وجود داشتن خارجی، نه صرف مفهوم ذهنی وجود، رابطه بین این موجودات و مصادیق خارجی وجود چیست؟ رابطه آنها به چه نحوی است؟ تباین یا اشتراک؟ در اشتراک نیز به صورت متواطی است یا تشکیک؟

قبل از آفرينش زمين و آسمان خدا كجا بوده است؟ اکثریّت عرفا و فلاسفه اسلامی بر این اعتقادند که عالم خلقت قدیم زمانی است. یعنی زمانی نبوده که عالم نبوده باشد. چون از وجود علّت تامّه، وجود معلول آن نیز لازم می آید. یعنی محال است علّت تامّه موجود باشد ولی معلول آن موجود نباشد؛ و الّا لازم می آید که علّت تامّه در همان حال که علّت تامّه است، علّت تامّه نباشد؛ و این اجتماع نقیضین است؛ و اجتماع نقیضین ذاتاً محال است. بنابراین، اگر خدا علّت تامّه عالم است؛ و خدا همواره بوده و خواهد بود؛ پس عالم نیز همواره بوده و خواهد بود. لکن همواره معلول خدا و قائم به او بوده و خواهد بود.