پیش گفتار

بسم الله الرحمن الرحیم

پیش گفتار[1]

قرآن، تنها کتاب آسمانى است که از تحریف مصون
مانده و کلامى است که بر بلنداى قله فصاحت و بلاغت، هدایت و رستگارى را نوید
مى دهد[2]

قرآن، عالى ترین معارف گنجینه غیب را
همراه با آهنگى روح نواز به عالمیان هدیه مى کند.[3]

قرآن، سرشار از حقایقى است که آدمى جز در
پرتو وحى، از آن نصیبى نخواهد داشت. نعمت بزرگى که پروردگار هستى، عطاى آن را بر
زمینیان منّتى بزرگ مى داند.[4]

قرآن، چشمه سار بى پایان و فوران آب حیات
است.[5]
اکسیر سعادت و شراب جاودانگى است. شعاع پرفروغش، روشنى بخش ظلمتکده دنیاست.[6]

جهان شمولى و جاودانگى آیات الهى قرآن، اقتضا
مى کند که در همه زمان ها، محور حل مشکلات و زداینده ظلمت و جهل و حیرت
گمراهى باشد. پیشرفت و تکامل علوم از طراوت و تازگى آن نکاهد و محوریت پیام آسمانى
را مخدوش نسازد.

امروزه در جهان معاصر، با تراکم دانش و
انفجار اطلاعات، شاهد شبهات و پرسشهاى فراوان و موضوعات متنوعى هستیم که جهان
پرالتهاب کنونى، بویژه جوامع اسلامى را به چالش فرا خوانده و دین مداران پرسوز را
به دفاع از ساحت قرآن دعوت مى کند.

حوزه هاى علمیه، سنگربانان شریعت نبوى و
پاسداران اندیشه علوى، پاسخ گویى به سؤالات و شبهات اعتقادى را اصلى ترین
رسالت خود دانسته و همواره این نقش خطیر را به زیبایى ایفا کرده اند.

«واحد پاسخ
به پرسش هاى قرآنى» در «گروه پژوهش هاى نوآمد» وابسته به «مرکز فرهنگ و
معارف قرآن» از زیر مجموعه هاى دفتر تبلیغات اسلامى، یکى از واحدهاى برخاسته
از حوزه علمیه در سال 1377 با هدف پاسخ گویى به سؤالات عقیدتى کار خود را
آغاز کرد.

حاصل تلاش این واحد، پاسخ دهى به بیش از
40 هزار پرسش در زمانى کم تر از 6 سال بود. تنوع و گستردگى پرسشها که از حدود
دویست شهر از سراسر کشور ارسال شده است، رابطه مطلوب این مرکز با قشرهاى مختلف
جامعه اسلامى را نوید مى دهد.

این تلاش صادقانه که به گسترش و تداوم
ارتباطى صمیمى و پرثمر، میان حوزویان و آحاد مردم انجامید، حاصل سفارشهاى مؤکد
مقام معظم رهبرى، مراجع تقلید و مسئولان بلند پایه نظام جمهورى اسلامى ایران است.

از آنجا که این پرسشها از متن جامعه برخاسته
و مى تواند نمایانگر شبهات و سؤالات اعتقادى رایج عصر ما باشد، گروه پژوهشهاى
نوآمد قرآنى تصمیم گرفت، تا این سؤالات را در مجموعه هاى موضوعى و صنفى[7]
مستقل چاپ و منتشر نماید و در دسترس جویندگان حقایق دینى قرار دهد. در گام اول
دوازده پروژه مستقل با عنوان مشترک «پرسمان قرآنى» در دستور کار واحد قرار گرفت و
بعد از تدوین آیین نامه اجرایى پروژه ها و شناسایى محققان شایسته کار
آغاز شد.

قابل توجه است که:

1. اختلاف
سطح علمى، تفاوتهاى سنى و تنوع فرهنگى پرسشگران، محققان را ملزم مى ساخت که
پاسخها را با توجه به ویژگیهاى پرسشگر، سامان دهند; گاه با زبانى ساده و بیانى
عامیانه، پاسخ را فهم پذیر مى ساختند و زمانى با بیان علمى تخصصى، بلاغت
و مطلوبیت پاسخ فراهم مى شد، با این حال در تدوین این مجموعه سعى بر این شد
که پاسخ ها تا حد امکان یکدست شود.

2. وصول به
نظمى کاملا منطقى و تدوینى آرمانى با توجه به اهداف این مجموعه، کارى بس دشوار
مى نمود که این مهم با حساسیت فراوان و جلسات متعدد کارشناسى از سوى این مرکز
پیگیرى شد و تا حد امکان تأمین گردید.

3. علاوه بر
پاسخ گویى به شبهات و پرسشهاى گسترده، از اهداف دیگر تدوین این مجموعه، ارائه
گزارشى از تلاش محققان براى راه یابى به پاسخى گویا، و منطبق با سطح علمى،
ویژگیهاى سنى، فضاى روحى و نیازهاى عاطفى پرسشگر است.

4. ممکن است
مستند، یا متن ارجاعى برخى از پاسخها در نگاه فرزانگان و استادان با کاستیهایى
همراه باشد. این ملاحظات غالباً از نگاه ناظران علمى واحد یاد شده نیز دور نمانده،
امّا با توجه به سطح مخاطبان و اصولى که مى بایست در پاسخ دهى رعایت
شود، این پاسخها براى ارسال به پرسشگر و نیز انتشار آن براى عموم، مناسب ارزیابى
شده است.

5. عطوفت،
شیوایى، اتقان، سادگى، اختصار، استناد و نیز ارجاع پرسشگر به نوشته هاى قابل
فهم و در دسترس، اصول مورد توجه در مسیر شکل گیرى این پاسخهاست.

6.
مجموعه اى که هم اکنون پیش روى شماست، پاسخ به پرسش هایى است که با
عنوان پرسمان
نوجوان (پاسخ به پرسش هاى مقطع راهنمایى) به این مرکز رسیده است.

از کلیه افرادى که در تهیه این مجموعه، مرکز
را یارى کرده اند، به ویژه آقاى محمد على محمدى که کار بازنویسى و تدوین را عهده دار بوده اند و آقاى سید مجید پورطباطبایى که نظارت بر طرح را بر عهده
داشتند، کمال تشکر و قدردانى را داریم.

مرکز فرهنگ و معارف قرآن

[1]. ضمن پوزش از دوستان نوجوانمان به آن ها یادآور مى شویم که
این پیشگفتار براى اولیاى عزیز، معلّمان و مربّیان محترم و خوانندگان بزرگسال این
مجموعه نوشته شده از این رو ممکن است این متن براى نوجوانان عزیز، سنگین باشد یا
معنى برخى از کلمات را ندانند که از آن ها مى خواهیم در صورت نیاز از
معلمّان یا اولیاى خود بخواهند که معنى کلمات را برایشان توضیح دهند.

[2] . «إِنَّ هَـذَا الْقُرْءَانَ یَهْدِى لِلَّتِى هِىَ أَقْوَمُ
وَ یُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِین»(اسراء/17،9).

[3] . «وَ اتَّبِعُواْ أَحْسَنَ مَآ أُنزِلَ
إِلَیْکُم»(زمر/39،55)

[4] . «لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ إِذْ بَعَثَ
فِیهِمْ رَسُولاً مِّنْ أَنفُسِهِمْ یَتْلُواْ عَلَیْهِمْ ءَایَـتِهِ ى وَیُزَکِّیهِمْ وَیُعَلِّمُهُمُ الْکِتَـبَ وَالْحِکْمَة»(آل عمران/3،164)

[5] . «یَـأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ اسْتَجِیبُواْ لِلَّهِ
وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاکُمْ لِمَا یُحْیِیکُم»(انفال/8،24)

[6] . «وَأَنزَلْنَآ إِلَیْکُمْ نُورًا مُّبِینًا»(نساء/4،174);
«کِتَـبٌ أَنزَلْنَـهُ إِلَیْکَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّـلُمَـتِ إِلَى
النُّورِ»(ابراهیم/14،1)

[7] .مقصود از پروژه هاى موضوعى، مجموعه هایى است که با
عناوینى همچون: علوم قرآنى، قرائت قرآن، اخلاق در قرآن و... تنظیم و ساماندهى
مى شود و منظور از پروژه هاى صنفى، آن دست از پرسمانهایى است که با توجه
به مقاطع مختلف صنفى و تحصیلى و یا اصناف و مشاغل اجتماعى تنظیم مى شود.