سعد بن ابی وقاص

«سعد بن ابی الوقاص» کیست؟ آیا صحیح است که او اولین فردی بود که توسط او، اولین‌ خون در اسلام ریخته شد؟ و آیا او در نهایت زرتشتی مرد؟

«سعد بن ابی وقاص» از تیره «قریش بنی زهره» است. او از طرف مادر به بنی امیه منتهی می شود.(۱) اهل سنت او را از صحابه نزدیک به پیامبر(صلی الله علیه و آله) می دانند ولی شیعیان نسبت به عملکرد وی انتقادهای فراوان دارند.
اولین تیری که در اسلام به سوی مشرکین پرتاب شد توسط او در سریه «عبیده بن حارث» بود.(۲)
او در جریان غدیر حاضر بود و این جریان را روایت کرده است.(۳) حضرت علی(علیه السلام) نیز به حضور او در جریان غدیر اشاره نموده اند.(۴) اما با این حال پس از حضرت رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) با ابوبکر بیعت کرد(۵) و از ملازمان ابوبکر شد.(۶)
«سعد» به همراهی برخی از صحابه، به «ابوبکر» نسبت به جانشینی «عمر» اعتراض کرد اما ابوبکر خطاب به معترضان گفت شما خودتان نسبت به خلافت چشم دوخته اید.(۷).
در زمان خلیفه دوم از طرف وی فرمانده نبرد با ساسانیان شد(۸) و پس از مضروب شدن خلیفه، به دستور وی عضو شورای شش نفره شد.(۹)
او به هشدارهای حضرت علی(علیه السلام) در شورا توجه نکرده (۱۰) و به عثمان رای داد.(۱۱)
پس از عثمان، سعد با حضرت علی(علیه السلام) بیعت نکرده (۱۲) و در هیچ یک از جنگ های حضرت علی(علیه السلام) شرکت نکرد.
بر پایه روایتی، هنگامی که امام علی(علیه السلام) فرمودند: «سَلُونی قَبلَ اَن تَفقِدُونِی»(ترجمه: از من بپرسید قبل از این که مرا از دست دهید) «سعد» از تعداد موهای سر و محاسن خود پرسید. حضرت در پاسخ او سوگند یاد کرد که از چیزی پرسیدی که پیشتر رسول خدا به من خبر داده بود، در سر و محاسن تو مویی نیست جز این که شیطان بر پای آن نشسته است. در خانه تو بزغاله‌ ای است که فرزندم حسین(علیه السلام) را به قتل می ‌رساند.(۱۳)
«سعد» در زمان معاویه با ولایت عهدی یزید مخالفت کرد و بنا بر برخی از گزارش ها توسط معاویه مسموم شد.(۱۴) او در مدینه درگذشت و مروان بر وی نماز خواند.(۱۵)
در مورد تغییر دین وی از اسلام به زردشتیت، مطلبی در منابع دیده نمی شود.

پی نوشت ها:
۱. ابن عساکر، تاریخ دمشق، چاپ اول: بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۹ق، ج ۲۰، ص ۲۸۶؛ ابن حجر عسقلانی، فتح الباری فی شرح صحیح البخاری، چاپ اول: قاهره، دارالریان للتراث، ۱۴۰۷ق، ج ۷، ص ۱۰۵؛ عینی، بدر الدین، عمده القاری فی شرح صحیح بخاری، چاپ اول: بیروت، داراحیاء تراث العربی، [بی تا]، ج ۱۶، ص ۲۲۸.
۲. ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، دارالفکر، بیروت، ۱۴۰۵ق، ۱۹۸۵م، ج۳، ص۱۴۰.
۳. سلیم بن قیس هلالی، تحقیق محمد باقر انصاری، چاپ دوم: قم، نشر الهادی، ۱۴۱۶ق، ج ۲، ص ۸۳۶؛ یعقوبی، احمد بن ابی، تاریخ یعقوبی، ترجمه ابراهیم آیتی، چاپ سوم: تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، [بی تا]، تاریخ یعقوبی، ج ۱، ص ۵۰۲ .
۴. همان، ص ۶۹۲و۶۹۳ .
۵ .ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، چاپ دوم: بیروت، داراحیاء الکتب العربیه، ۱۳۸۵ق، ج ۲، ص۳۶۶ .
۶. نوری، محمدحسین، مستدرک الوسائل، چاپ اول: قم، مؤسسه آل البیت، ۱۴۰۸ق ، ج ۹، ص ۲۶۷.
۷. شیخ مفید، الجمل و النصره لسید العتره، چاپ دوم: قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۴۱۶ق ، ص ۱۲۰.
۸. بلاذری، احمد بن یحیی، فتوح البلدان، ترجمه: محمد توکل، تهران، نشر نقره، ۱۳۳۷ش، ص۲۵۲.
۹. ابن شبّه، تاریخ المدینه المنوره، چاپ اول: مدینه المنوره، ۱۴۱۳ق بن شبّه، تاریخ المدینه، ج ۳، ص ۹۲۴و۹۲۵؛ ابن الاثیر، عزالدین، الکامل فی التاریخ، چاپ اول: بیروت، دارالإحیاء التراث العربی، ۱۴۰۸ق، ج ۳، ص ۶۶ و ۶۷ البته در نقل های دیگر محمد بن مسلمه، مجری وصیت خلیفه معرفی شده است.
۱۰. سلیم بن قیس هلالی، ج ۲، ص ۶۵۹؛ و طبرسی، ابی منصور احمد بن علی بن ابی طالب، الاحتجاج، تحقیق شیخ ابراهیم بهادری و محمد هادی، چاپ دوم: قم، دارالأسوه، ۱۴۱۶ق، ج ۱، ص ۳۲۰، ۳۳۶ و ۳۵۸.
۱۱. ابن سعد، پیشین، ۱۴۰۵ق، ج ۳، ص ۱۴۳.
۱۲. مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، تصحیح: مؤسسة آل البیت، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ج ۱، ص ۲۴۳.
۱۳. همان، ج ۱، ص ۳۳۰.
۱۴.  ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبیین، تحقیق: سید احمد صقر، بیروت، دارالمعرفه، بی‌تا، ج ۱، ص ۶۰.
۱۵. سعد، پیشین، ج ۳، ص ۱۴۷.

برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمایید