اقوام گذشته و ایمان به خدا و معاد

image: 
آیا در منابع تاریخی مدارکی هست که نشان دهد در اقوام گذشته ایمان به خدا و معاد وجود داشته است؟

آیا در منابع تاریخی مدارکی هست که نشان دهد در اقوام گذشته ایمان به خدا و معاد وجود داشته است؟ منبع تاریخی از زمان اقوام دور، در دسترس نیست و آنچه به عنوان تاریخ پیامبران یا اقوام گذشته در دسترس ما است با مراجعه به قرآن، احادیث و عهد عتیق و عهد جدید استخراج شده است. آنچه از قرآن و روایات اسلامی بدست می آید، همه ادیان اصول توحید، نبوت و معاد را قبول داشته و نمی توان دین الهی را تصور کرد که به این اصول پایبند نباشد. پیروان ادیان الهی معتقدند جهان ابتدایی، توحیدی بوده و پس از آن انحراف پیدا کرده است.(1) و بیان نموده اند که این دنیا آخر کار نیست و پس از مرگ نیز افراد به نوبه عملکرد دنیای خود، از سعادت و شقاوت در آخرت برخوردارند، اما بعدها در آن انحراف ایجاد شده و قائل به عدم معاد شده اند. گاهی نیز در معانی آن تصرف شده است. دین زردشت اگر چه در مورد یکتاپرستی دچار انحراف شده ولی به رستاخیز، عالم برزخ، صراط، میزان الاعمال، بهشت و دوزخ معتقدند.(2) در مورد اعتقاد يهوديان به رستاخيز، باید بگوییم که در تورات و بلکه در کلّ عهد عتيق، يهوديان اشاره روشنی به آخرت و روز جزا وجود ندارند؛ و تعبير آخرت که در چند جای عهد عتيق آمده است دلالتی بر معاد پس از مرگ ندارد بلکه به معنای عاقبت دنيوی اعمال است. برخی از صاحب نظران گفته اند که اعتقاد به معاد در قوم يهود، اعتقادی وارداتی است و يهوديان اين عقيده را پس از آزاديشان از اسارت بابل به دست کورش، از زرتشتيان فرا گرفته اند.(3) امّا در کتاب تلمود که از کتب مذهبی يهود است از معاد بسيار سخن گفته شده است. در اين کتاب، معاد جزء اصول دين يهوديان معرفی شده و انکار آن گناهی بزرگ شمرده شده است. در تلمود چنين آمده است: «کسی که به رستاخيز مردگان معتقد نباشد و آن را انکار کند از رستاخيز سهمی نخواهد داشت». بين علمای يهود بر سر اين که آيا معاد برای همه افراد بشر است يا تنها شامل حال برخی افراد است، اختلاف نظر وجود دارد؛ بعضی از آنها معتقدند که معاد برای همه مردگان است؛ ولی برخی ديگر معاد را مختص يهوديان می دانند؛ و عدّه ای ديگر گفته اند حتی يهوديانی هم که لياقت و امتيازات لازم را در دنيا کسب نکرده اند از زندگی بعد از مرگ محروم خواهند بود.(4) آنچه از كتاب مقدس و كتبی كه درباره مسيحيت نوشته شده به دست می آيد، اين است كه همه مسيحيان معتقد به رستاخيز هستند و اعتقاد به رستاخيز را از اصول دین می دانند. در مورد جسمانی يا روحانی بودن معاد از دیدگاه دین مسیحیت، شيخ محمد صادق فخر الاسلام می گوید: «اقرار به معاد و حشر جسمانی از ضروريات دين نصاری و مُجمع عليه جميع فرق ايشان است و در اين مسئله با ما هيچ اختلافی ندارند و اقرار به حشر جسمانی مخصوص عليه اناجيل است در مواضع كثیره.» و ايشان شش مورد از مواردی را كه در اناجيل مختلف تصريح به جسمانی بودن معاد است ذكر می فرمايند.(5)

________________

(1) توفیقی، حسین، ادیان توفیقی، موسسه مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها(سمت)، بهار1384، ص 10.

(2) توفیقی، همان، ص 62.

(3) توفيقی، همان، ص 110.

(4) کهن، ای، گنجنه ای از تلمود، تهران، 1350، ص 362 به بعد.

(5) محمد صادق فخر الاسلام -افتخار اسلام بر ساير اديان، ص 121-120. کلید واژه: معاد، توحید، ادیان و اقوام، زردشتیت، یهودیت، مسیحیت

برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمائید

 

موضوع: