عبس و تولی

شأن نزول و نوع استفاده زبان عربی در آیه «عبس و تولّی» چیست؟ در معنای آن آمده که عبوس شد و پشت کرد؛ ولی در جای دیگر که تولی به معنای پیوستن و تبری به معنای بریدن بود؟! چه صنعتی به کار رفته است؟

پرسش :مراد از عبس در آیه « عَبَسَ وَ تَوَلَّى أَنْ جاءَهُ الْأَعْمى » کیست؟

پاسخ :«عَبَسَ وَ تَوَلَّى أَنْ جاءَهُ الْأَعْمى» ‏قضیه شخصیه است راجع به "ابن ام مكتوم" كه نابینا بود و بر پیامبر(ص) وارد شد در حالى كه جمعى از صحابه در خدمت ایشان بودند. این که شخص عبوس و کسی که پشت كرده و رو برگردانیده پیامبر(ص) باشد، کلامی ناصحیح است: اولا: با اخلاق پیامبر سازش ندارد كه خداوند اخلاق ایشان را به عظمت یاد کرده و می فرماید: «وَ إِنَّكَ لَعَلى‏ خُلُقٍ عَظِیم؛ و تو اخلاق عظیم و برجسته‏اى دارى‏» (قلم، 4)