علل مهجوریت قرآن

علل مهجوریت قرآن چیست ؟
مهجوريت قرآن در ميان مسلمانان داراي عوامل و زمينه‌هاي فراواني است كه فقط به اهم آنها اشاره می کنم: (1)- تلاش براي جداكردن اهل بيت ـ عليهم السّلام ـ از قرآن مطابق حديث شريف ثقلين، قرآن و عترت پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ دو وديعه الهي و دو گوهر گرانبهاي به جاي مانده از رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ هستند كه مايه سعادت انسان‌ها و جوامع بشري به حساب مي‌آيند. «اني قد تركت فيكم الثقلين ما ان تمسكتم بهما لن تضلّوا بعدي و احدهما اكبر من الاخر: كتاب الله حبلٌ ممدود من السماء الي الارض و عترتي اهل بيتي. الّا و انهما لن يفترقا حتي يردا عليّ الحوض».(1) قرآن و عترت براي ارائه دين كامل و صالح براي اعتقاد و عمل دو ثقل متحدند و بر اساس حديث ثقلين، عترت منهاي قرآن، «عترت منهاي عترت»خواهد بود و همچنين قرآن منهاي عترت به منزلة «قرآن منهاي قرآن»خواهد بود. پس قرآن و عترت در ارائة دين جامع، به منزلة يك حجت الهي هستند.(2) (2)- عدم آشنايي نسبت به نقش قرآن در زندگي انسان هر قدر انسان نسبت به عظمت و منزلت قرآن و نقش آن در زندگي خويش جاهل باشد، به همان ميزان شوق وذوق او در اطاعت از آن كمتر خواهد شد؛ وقتي انسان نداند كه اين كتاب چه فايده و بركاتي براي او دارد، به يقين رغبتي در توجه و پيروي از آن نشان نمي‌دهد. امام خميني (ره) با موضع گيري شديد در برابر جرياني كه قرآن و اسلام را از احكام سياسي ـ اجتماعي تهي مي‌داند مي‌فرمايد: «بايد به اين نادانان گفت كه: قرآن كريم و سنّت رسول الله ـ صلّي الله عليه و آله ـ آن قدر كه در حكومت و سياست، احكام دارند، در ساير چيزها ندارند، بلكه بسياري از احكام عبادي اسلام، عبادي سياسي است كه غفلت از آنها اين، مصيبت‌ها را به بار آورده است. پيغمبر اسلام ـ صلّي الله عليه و آله ـ تشكيل حكومت داد مثل ساير حكومت‌هاي جهان».(3) (3)-فرهنگ و آداب و رسوم قرآن در بين ما حضور دارد و محبوب است؛ اگر چه مهجور است. مردم قرآن را تلاوت مي‌كنند و تا اندازه‌اي به آن آشنا هستند، امّا بيشتر براي قصد ثواب و اموات خوانده مي‌شود و اين در فرهنگ ما رواج دارد. )4)-غفلت از جمله اموري كه موجب مهجوريت قرآن مي‌شود، غفلت است. اهميت غفلت نسبت به اطاعت و پيروي از قرآن، كمتر از غفلت از ياد خدا نيست، زيرا قرآن كتابي است كه سرنوشت خوب و بد پيشينيان را جهت بهره‌مندي از جنبه‌هاي مختلف تاريخ براي هر نسل و هر عصري بيان داشته است، تا انسان از اين گنجينة الهي در جهت خودسازي استفاده نمايد، عوامل پيروزي و شكست، اسباب سعادت و بدبختي همه و همه در اين تحفة الهي نهفته است. (5)-حجاب‌هاي بين انسان و قرآن از جمله عواملي كه زمينه مهجوريت قرآن را فراهم مي‌سازد حجاب‌هايي است كه انسان ميان خود و قرآن ايجاد مي‌نمايد به گونه‌اي كه در عين ارتباط با قرآن، از درك معارف و حقايق آن، محروم مي‌شود؛ بدين صورت از فيض گسترده قرآن بي‌بهره مي‌ماند. حال به برخي از اين حجابها اشاره مي‌كنيم: الف. آلودگي به گناه: در متون ديني براي گناه به جز كيفر اخروي، آثار و پيامدهاي زيانبار بسياري برشمرده شده است، از جمله آن كه گناه سبب مي‌شود از فهم قرآن و استفاده از معارف معنوي وحي محروم بماند و نتواند از تلاوت آيات به حقايق آنها برسد؛ زيرا با انجام گناه، آمادگي قلب براي درك راستي‌ها و درستي‌ها از ميان مي‌رود.(4) ب. احساس بي‌نيازي : انسان اگر سلوك علمي و عملي خود را براي پيوند با قرآن، خوشايند بپندارد، اين حالت حجاب و بازدارندة بزرگي است كه انسان را از فيض پر دامنة قرآن محروم مي‌سازد. براي نمونه كسي كه اهل تجويد است، همان علم جزيي و ارتباط ظاهري با قرآن در نظرش بزرگ جلوه مي‌كند و آن را كمال بالاترين پاية پيوند با قرآن مي‌پندارد، يا قرآن پژوهاني كه به طور معمول به وجوه قرائت‌ها و آراي گوناگون لغت شناسان و نزول آيات و تاريخ قرآن مي‌پردازند؛ چنان مي‌انگارند كه اشتغال به همين گزاره‌ها بالاترين بستگي و پيوند با قرآن است. فقه پژوهان وديگر عالمان نيز،‌ همان استدلال به پاره‌اي آيات در قالب اصطلاحات لفظي فرا يافته‌هاي علمي را وضع خوشايند مي‌پندارند و به آن خرسندند، در صورتي كه اين گونه پيوندها نه تنها كافي و تمام نيست كه چه بسا براي بهره‌مندي‌هاي معنوي و خودسازي باطني در پرتو دستور العمل‌هاي قرآن، حجاب و بازدارنده باشد.(5)

ـــــــــــــــــــــــ

(1) بحار الانوار، ج 23، ص 106.

(2)آيت الله جوادي آملي، تفسير تسنيم، ج 1، ص 150 ـ 153.

(3)صحيفه انقلاب، وصيت نامه الهي سياسي امام خميني، ص 10.

(4) مجله حوزه ش 96، ص 223. (5)همان، ص 222.

برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمائید