دلايل حقانيت قرآن

image: 
دلايل حقانيت قرآن چيست؟

دلايل حقانيت قرآن چيست؟
از آنجا كه ما اعتقاد داريم خداوند صادق بوده و جز كلام راست و درست سخني نمي گويد و هر چه مي گويد حق و صحيح مي باشد, اگر اثبات كنيم كه تمام مطالب قرآن از سوي خداوند متعال بوده و هر اكنون نيز آنچه به نام قرآن در دسترس همگان است , همان قرآني مي باشد كه از سوي خداوند نازل گشته و هيچ عنصر غيرخدايي چه به عمد و چه به خطا در آن راه نيافته است , مي توانيم اثبات كنيم كه تمام مطالب قرآن حق و صحيح است . اما اثبات اين كه قران كلام خداوند است با توجه به امور ذيل روشن مي گردد. پرسش شما در حقيقت به حجيت صدوري قرآن باز مي گردد; يعني , اين كه قرآن سند الهي و حجت خدا بر انسان بوده و هم اكنون آنچه به نام قرآن در دسترس همگان است , همان قرآني مي باشد كه از سوي خداوند نازل گشته و هيچ عنصر غيرخدايي , چه به عمد و چه به خطا - در آن راه نيافته است . براي اثبات اين مدعا چهار مطلب به عنوان ادله ي حجيت صدوري قرآن مطرح است : يكم - قرآن كتاب خداست. دوم - قرآن مصون از تحريف است. سوم - وحي مصون از خطا مي باشد. چهارم - رسول اكرم (ص ) معصوم است . دوست عزيز بدون شك شما قبول داريد كه طرح تمامي مطالب عميق و در عين حال گسترده ي چهار مطلب مذكور, در اينجا امكان نداشته باشد و از حوصله مطالعه هم خارج است.اما به طور مختصر توضيحاتي رو عرض مي كنم: يكم - قرآن كتاب خداست . اين مدعا در سطوح مختلف قابل طرح بوده معاني عميق متعددي دارد: 1. مفاد و محتواي قرآن از سوي خداوند است . 2. علاوه بر آن , تك تك الفاظ نيز از سوي خداوند است . 3. تركيبات اين الفاظ كه در قالب آيات آمده اند, نيز از سوي خداوند است . 4. مجموعه ي اين آيات كه به صورت سوره ها تجلي كرده است هم از ناحيه خداوند مي باشد (جمع قران ). 5. چينش و ترتيب سوره ها در كنار يكديگر و تشكيل قرآن موجود نيز از ناحيه خداوند است . براي اثبات اين پنج آموزه از دلايل نقلي (اعم از روايات معصومان و خود آيات قرآن ) صرف نظر كرده , تنها به دليل عقلي كه تحت عنوان ((وجوه اعجاز قرآن )) شناخته مي گردد, بسنده مي كنيم . وجوه مختلفي براي اعجاز قرآن گفته شده كه مي توان آنها را به سه بخش طبقه بندي كرد: الف ) اعجاز لفظي قرآن , ب ) اعجاز محتوايي قرآن , ج ) اعجاز قرآن از جهت آورنده ي آن .(1) دوم - قرآن مصون از تحريف است . اين مطلب نيز در دو سطح مطرح است : 1. در قران تحريف به زيادت رخ نداده است , 2 . در قرآن تحريف به نقصان نيز صورت نگرفته است . براي اثبات اين دو مدعا نيز دلايل گوناگوني با رهيافت هاي متفاوت ارائه گرديده كه به دليل مجال اندك از آن صرف نظر كرده , تنها به ذکر نام دليل عقلي در اين باب بسنده مي كنيم . براي تبيين اين دليل , ذكر چهار مقدمه ضروي است : 1. دين مرسل , مجموعه اموري است كه از سوي خداوند براي هدايت بشر از طريق انبيا فرستاده شده است . 2. هر دين مرسلي قبل از آخرين آن , بخشي از «دين نفس الامري» را كه براي هدايت بشر متناسب با روزگار نزول آن دين لازم بوده , به ارمغان آورده است . «دين نفس الامري» يعني آنچه در علم الهي و مشيت رباني براي هدايت انسان به سوي رستگاري وجود دارد. 3. حكمت تعداد اديان مرسل , علاوه بر آوردن عناصر جديد از دين نفس الامري , متناسب با روزگار خود, تصحيح آن بخش از شريعت قبلي مي باشد كه گرفتار تحريف گشته است . 4. سلسله اديان الهي آن گاه پايان مي پذيرد و در يك دين به منزله ي «دين خاتم» ظهور مي كند كه اولا", كامل باشد.ثانيا" در طول تاريخ مصون از تحريف باشد.(2) سوم - وحي مصون از خطا مي باشد. اين مطلب نيز با دلايل متفاوتي اثبات شده است كه نمي توان به همه ي آنها پرداخت ; اما از همه مهم تر اين دليل است كه اگر كسي به حقيقت وحي توجه كند و مفاد آن را خوب دريافته , تصور صحيح از آن داشته باشد, بالبداهه به مصونيت آن از خطا اعتراف كرده , اين آموزه را تصديق خواهد نمود. حقيقت ((وحي )) نوعي علم شهودي و حضوري است كه در آن خود حقايق هستي در محضر شاهد و كاشف حاضر است ; به خلاف علم حصولي كه فقط صورتي از علوم در ذهن ما وجود دارد و در واقع اين صورت ذهني است كه پلي است براي ارتباط ما با جهان خارج . از اين رو چون واسطه در نزد ذهن ما حاضر است , امكان دارد به دليل تفسير اشتباه ما در تطبيق آن با صورت خارج , به خطا بيفتد. اما در علم حضوري چون نفس معلوم , مكشوف و مشهود در نزد عالم , كاشف و شاهد حاضر است و واسطه اي در كار نيست , امكان خطا معنا ندارد و چون حقيقت وحي , كشف و شهود عالم غيب است , در آن خطا معنا ندارد.(3) چهارم - رسول اكرم (ص ) معصوم است . اين مدعا نيز در بياني كوتاه بدين شكل اثبات مي گردد كه با توجه به صفات خداوند متعال ; يعني , علم , قدرت , حكمت و تنزه او از زشتي ها و با عنايت به حكمت نبوت و انزال كتب و ارسال رسل كه هدايت و راهنمايي مردم مي باشد; عقل مي گويد كه پيامبر خدا بايد از هرگونه گناه و اشتباه عمدي و هرگونه خطا, سهو, نسيان و غفلت در هر دريافت و رساندن وحي الهي , معصوم باشد; چرا كه اگر چنين نباشد و پيامبر در هر يك از ساحت هاي فوق معصوم نباشد, اعتماد مردم بر پيام رساني و الهي بودن همه ي تكاليف و پيام ها از ميان مي رود; و اين اغراء به گمراهي مردم و لغو و عبث گويي , از ساحت قدس ربوبي منزه است , (4) نتيجه آن كه با اثبات آن كه قرآن در تمام سطوحش كتاب خدا و از هر گونه تحريف مصون است و از آن جا كه در حقيقت وحي كه از طريق آن هدايت ها و ارشادهاي لازم به مردم ابلاغ مي شده ; امكان خطا متصور نيست ; و با عنايت به اين مسأله كه شخص رسول اكرم (ص ) معصوم است ; روشن مي گردد كه قرآن حاضر توسط خداوند بر رسول اكرم (ص ) نازل گشته و اين كتاب كلام خدا است . به هر حال كوشش كرديم تا افق هايي از مباني و دلايل مسأله را بر روي شما بگشاييم . اميدواريم كه ما و شما با پي بردن به حقايق قرآن , همه ي وسوسه ها و زشتي ها را از خود بزداييم .

(1)- دكتر سيد مصطفي ثامني , وجوه اعجاز قرآن , مجموعه مقالات دومين كنفرانس تحقيقاتي علوم و مفاهيم قرآن كريم , ص 168 – 178

(2)-مهدي هادوي تهراني , مباني كلامي اجتهاد در برداشت از قرآن كريم , صص 66 – 67

(3)- محمد باقر سعيدي روشن , تحليل وحي از ديدگاه اسلام و مسيحيت , صص 22 – 28

(4)- پژوهشي در عصمت معصومان , ص 109 – 112

برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمائید