پاسخ شبهه، خالق بودن و کمال مطلق

image: 

خدا خالق است چون اگر نباشد کمال مطلق نیست و نقص خواهد داشت، و برای خالق بودن نیازمند مخلوقات هست؟ و در نتیجه با کمال مطلق بودن او سازگار نیست؟ چون برای اینکه کامل باشد نیازمند غیر بوده، و در ذات خودش کامل نیست.

مسئله ای که به آن اشاره فرمودید مسئله ظریفی است که اتفاقا برخی تقریرهای نادرست همان طور که شما اشاره فرمودید ممکن است موجب گمان به ناقص بودن خداوند شود، لذا از قدیم مورد توجه حکما بوده و آن را به درستی تقریر نموده اند تا مستلزم نقص و نیاز در مورد خداوند نشود، ابن سینا در نمط ششم اشارات به این مسئله اشاره نموده است. خلاصه اینکه در این سوال یک خلط اتفاق افتاده است، با دقت توجه بفرمایید: "خدا خلق نمی کند که کامل باشد، بلکه چون کامل است خلق می کند!" بین این دو مطلب اختلاف اساسی است، نباید خلط شود! یعنی خداوند اگر خلق نکند هم کامل است، خلق کردن نشانه کامل بودن اوست، نه علتِ کامل بودن او! ما از کامل بودن او خالق بودنش را نیز نتیجه می گیریم. توضیح اینکه صفات خداوند به دو دسته تقسیم میشوند: صفت خداوند، یا صفاتی هستند که ذات خدا برای متصف شدن به آن صفات کفایت می کند مثل حیات و علم و قدرت که به آنها «صفات ذاتی» گفته می شود. یا اینکه صفاتی هستند که حتما باید غیر از خداوند نیز باشد تا خداوند به آنها متصف شود، مثل خالق و رازق و راحم و ...، یعنی در مقابل این صف ها باید یک غیری هم باشد، مخلوق و مرزوق و مرحومی باید باشد تا خداوند خالق و رازق و راحم باشد. باید دقت کرد که صفات فعل، بروز و نمود صفات ذات هستند، بنابراین فاعل برای کامل بودنِ ذاتش نیاز به فعلش ندارد، اما از آنجا که افعالش حکایت کننده ی این کمالات ذاتی او هستند، کسی که در ذاتش کامل است، نباید در فعلش ناقص باشد. یعنی حتی اگر هیچ مخلوقی هم نباشد خداوند در ذات خودش کامل است، اما این بخشش و این خالقیت و این رازقیت، بروز و نمود کامل بودن ذات او هستند، علامتِ کامل بودن ذات او هستند. به عنوان مثال حاتم طائی در ذات خود سخاوتمند است، چه کسی باشد که حاتم به او چیزی ببخشد، و چه کسی نباشد او سخاوتمند است! اما اگر بخواهد این سخاوتش در فعل بروز و نمود پیدا کند و چیزی به دیگری ببخشد طبیعتا باید دیگری باشد! دقت کنید: او برای سخاوت نیازمند دیگری نیست، بلکه ظهور و بروز این سخاوت است که نیازمند به غیر است. بنابراین از آنجا که ذات خداوند کامل است، باید خلق کند، نه اینکه خلق می کند تا کامل باشد تا بگوییم برای کامل بودن نیازمند به خلق است، بلکه می فهمیم که او در ذات خود کامل بوده است؛ این از باب علامت است، نه علت!

http://http://www.askquran.ir/showthread.php?t=59601&p=881264&viewfull=1#post88

موضوع: