آثار امر به معروف و نهی از منکر

image: 

طبق ایات قرآن آثار امر به معروف و نهی از منکر چیست؟
با توجه به آیات قرآن کریم(1) اهمیت و جایگاه این دو فریضه الهی مشخص می شود. این دو فریضه ای که وجود آن ها برای سلامت و بقای هر امتی واجب و لازم است، و به همین جهت از نشانه های بهترین امت ها ـ امت اسلام ـ امر کردن به معروف و نهی نمودن از منکر برشمرده شده است. هم چنین مؤمن بودن، جزو صالحان بودن، پیروی از پیامبران الهی، مشمول رحمت الهی بودن، و ... از نشانه های آمران به معروف و ناهیان از منکر است که در قرآن بدان ها اشاره شده است. مطلب دیگر این که در قرآن برای آثار این دو فریضه، بطور صریح آیه ای نداریم ـ البته برداشت تفسیری داریم که این غیر از صریح و ظاهر است ـ ولی در روایات معصومین (علیهم السلام) که مفسران حقیقی قرآن هستند به برخی آثار این دو فریضه الهی اشاره شده است: ـ آثار عمل به این دو فریضه امام باقر (علیه السلام) می فرمايند: امر به معروف و نهى از منكر دو فريضه بزرگ الهى است كه بقيه فرائض با آن ها بر پا مى ‏شوند، و به وسيله اين دو، راه ها امن مى ‏گردد، و كسب و كار مردم حلال مى ‏شود، حقوق افراد تامين مى‏ گردد، و در سايه آن زمين ها آباد، و از دشمنان انتقام گرفته مى‏ شود، و در پرتو آن همه كارها رو به راه مى ‏گردد.(2) ـ آثار ترک این دو فریضه امیر مؤمنان حضرت علی (علیه السلام) فرمودند: بايد امر به معروف و نهى از منكر كنيد، و گر نه به فتنه و بلایی مبتلا می شوید که عاقلان از شما در آن حیران و سرگردان می مانند، سپس خدا بَدان شما را بر نيكانتان مسلط مى ‏كند. و چون چنين شود، هر چه نيكان دعا كنند دعايشان مستجاب نمى ‏شود، سپس در پی آن عذاب دردناکی است.(3) ـ روایتی دیگر از پيامبر اكرم (صلی الله علیه و آله) نقل شده كه فرمودند: بايد امر به معروف و نهى از منكر كنيد، و گر نه خداوند ستمگرى را بر شما مسلط مى‏ كند كه نه به پيران احترام مى‏ گذارد، و نه به خوردسالان رحم مى‏ كند. نيكان و صالحان شما دعا مى‏ كنند ولى مستجاب نمى ‏شود، و از خداوند يارى مى ‏طلبند اما خدا به آن ها كمك نمى ‏كند، و حتى توبه مى ‏كنند و خدا از گناهانشان در نمى‏ گذرد.(4) ـ نگاهی به یکی از آیات مربوطه «لُعِنَ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِن بَنىِ إِسر ءِيلَ عَلىَ‏ لِسَانِ دَاوُدَ وَ عِيسىَ ابْنِ مَرْيَمَ ذَالِكَ بِمَا عَصَواْ وَّ كَانُواْ يَعْتَدُون‏ كانُوا لا يَتَناهَوْنَ عَنْ مُنكَرٍ فَعَلُوهُ لَبِئْسَ ما كانُوا يَفْعَلُونَ»؛ كافران بنى اسرائيل، بر زبان داوود و عيسى بن مريم، لعن (و نفرين) شدند! اين بخاطر آن بود كه گناه كردند، و تجاوز مى‏ نمودند. آن ها از اعمال زشتى كه انجام مى‏ دادند، يكديگر را نهى نمى ‏كردند چه بدكارى انجام مى‏ دادند!(5) ـ چند روایت تفسیری در حديثى از پيامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در تفسیر این آیه شریفه آمده: حتما بايد امر به معروف و نهى از منكر كنيد، و دست افراد نادان را بگيريد و به سوى حق دعوت نمائيد، و الا خداوند قلوب شما را همانند يكديگر مى‏ كند و شما را از رحمت خود دور مى ‏سازد همان طور كه آن ها را از رحمت خويش دور ساخت!(6) نیز در روایتی از امام صادق (علیه السلام) آمده: اين دسته از بنى اسرائيل كه خداوند از آن ها در اين آيه مذمّت كرده است، كسانى بودند كه در جلسات گناه وارد نمى ‏شدند، ليكن در برخورد با گنهكاران با لبخند و انس برخورد مى ‏كردند.(7) در روايت ديگرى از حضرت على (عليه السلام) چنين آمده است: خداوند از آنان به بدى ياد كرده است چون بنى اسرائيل از ظالمان، منكر را مى‏ ديدند ولى به جهت منافعى كه از آنان مى ‏بردند، نهى از منكر نمى ‏كردند، [تا منافعشان به خطر نيافتد و يا خطرى متوجّه آنان نشود].(8)

____________

(1) آل عمران/ 104 و 110 و 114؛ اعراف/ 157و 199؛ مائده/ 78 و 79؛ توبه/ 71 و 112؛ حج/ 41؛ لقمان/ 17؛ و ... .

(2) کلینی، کافی، ج 5، ص 56، حدیث 1.

(3) مجموعة ورام(تنبيه الخواطر)، ج ‏2، ص 86.

(4) مجمع البيان فی تفسير القرآن، ج ‏2، ص 807، ذیل آیه 104 آل عمران.

(5) مائده/ 78 و 79.

(6) مجمع البيان فی تفسير القرآن، ج ‏3، ص 357.

(7) تفسير نور الثقلين، ج ‏1، ص 661.

(8) وسائل الشیعه، ج 16، ص 130.

http://http://www.askquran.ir/thread33606.html#post585456

موضوع: