آیا نگهداری انواع آلات موسیقی و نواختن آن‌ها از نظر قرآن و شرع گناه است‌؟

در قرآن‌کریم آیاتی هست که مسلمانان را از غنا و موسیقی نهی می‌فرماید: "و من الناس من یشتری لهوالحدیث لیضل‌ّ عن سبیل‌الله...;(لقمان‌، 6) بعضی از مردم سخنان بیهوده را می‌خرند تا مردم را از روی نادانی‌، از راه خدا گمراه سازند و آیات الهی را به استهزأ گیرند. برای آنان عذابی خوار کننده است‌." یکی از مصادیق لهوالحدیث ـ که حرام است ـ موسیقی و غناست‌.(تفسیر نمونه‌، آیت‌الله مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 17، ص 20، دارالکتب الاسلامیة‌.) و همچنین در آیة 30 سوره حج می‌فرماید: "فاجتنبوا الرجس من الأوثَن واجتنبوا قول الزّور...; از بت‌های پلید اجتناب کنید و از سخن باطل بپرهیزید" این‌جا هم یکی از موارد قول زور (سخن باطل‌) که حرام است موسیقی و غناست‌;(همان‌، ج 14، ص 91 ـ 92، دارالکتب الاسلامیة‌.) آهنگ‌ها و آوازها را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد: الف‌) آهنگ‌ها و آوازهایی که به شیوة مجالس‌ِ عیش و عشرت و محافل‌ِ رقص و پایکوبی اجرا می‌شود و انسان را از حالت‌ِ اعتدال‌ِ فکری و ذهنی دور می‌سازد و به بی‌بند و باری‌، لاقید بودن و بی‌تعهّد زیستن دعوت و تشویق می‌کند که اصطلاحاً به آن "ساز و آوازهای مبتذل‌" می‌گویند. ب‌) آنهایی که هم از نظر محتوا (مضمون اشعار) دارای معنایی با شکوه و زیباست و هم از نظر اجرا، خوب و زیبا اجرا می‌شود و در عین حال تناسب و شباهتی با ساز و آوازهای مجالس لهو، عیش و عشرت و فساد ندارد. گوش دادن به نوع اوّل حرام است‌; امّا نوع دوم اشکال ندارد. ج‌) ساز و آوازهایی که نسبت به آن شک داریم و نمی‌دانیم آیا از نوع اوّل است تا از آن پرهیز کنیم و یا از نوع دوم است تا پرهیز لازم نباشد. گوش دادن به موارد مشکوک (نوع سوم‌) اشکال ندارد; امّا بهتر است که به این نوع آهنگ‌ها هم گوش نکنیم‌.(جامع‌المسائل "استفتائات‌، آیت‌الله فاضل لنکرانی‌، ص 252 مطبوعاتی امیر، چاپ دوم‌، بهمن 1375.) اما در مورد آلات و ابزار موسیقی‌، ابزار موسیقی بنا به فتوای مشهور فقیهان از جمله حضرت امام خمینی‌; سه گونه است‌: 1. برخی از آن‌ها تنها در مورد حرام کار برد دارند. 2. برخی در مورد حلال‌. 3. برخی مشترک می‌باشند; یعنی می‌توان با آن‌ها هم آهنگ‌های شاد نواخت و هم‌، آهنگ‌های غم ناک و متعادل‌. استفاده از ابزار موسیقی و خرید و فروش آن‌ها به منظور کاربرد مشروع جایز و در غیر این صورت جایز نیست‌; اما ساختن این نوع ابزار و نگهداری آن‌ها را معمولاً به صلاح نمی‌دانند. و در صورتی که این ابزار تنها برای لهو استفاده شود نگهداری و ساختن آن‌ها را حرام می‌دانند.(ر.ک‌: استفتائات حضرت امام خمینی‌;، ج 2، ص 12 و 17، جامعه مدرسین‌.) لازم یاد آوری است این که گفته شد استفاده از این آلات در جهت مشروع‌، حلال و مباح می‌باشد تنها بیان حکم شرعی است و بدین معنا نیست که مردم را تشویق و ترغیب به استفاده از آن‌ها کرد و استفاده از آن‌ها را فرهنگ عمومی مردم و نسل جوان قرار داد.