آیا دوستی مسلمان با غیر مسلمان گناه است‌؟

قرآن مجید در آیاتی کیفیت و نحوه ارتباط مسلمین با کفار و اهل کتاب را بیان می‌کند در آیه اول سوره ممتحنه از محبت و دوستی کفار مسلمانان را نهی می‌کند: "یَـََّأَیُّهَا الَّذِین‌َ ءَامَنُوا لاَ تَتَّخِذُوا عَدُوِّی وَ عَدُوَّکُم‌ْ أَوْلِیَآء"(ممتحنه‌،1) ای مؤمنان با دشمنان من و دشمن خویش دوست نباشید، چگونه با آنها دوست می‌شوید در حالیکه با عقیده شما مخالفند و مانع ایمانتان هستند. دوستی با اولیای الهی و دشمنی با دشمنان الهی جزء فروع دین و بخشی از آن است مضافاً بر این که اگر آنها موقعیت بیابند و بر شما مسلط شوند از هیچ کاری فروگذار نمی‌کنند با دست و زبانشان مسلمین را آزار می‌کنند تاریخ گواه این نکته هست‌. علاوه که همنشینی اثر خود را دارد و با عنایت به اینکه کفار به فرموده قرآن تمام سعی و تلاش خود را می‌کنند که گوهر گرانبهای ایمان را از مؤمن بگیرند "وَدُّوا لَوْ تَکْفُرُون ..." (ممتحنه‌، 2) و این دردناکترین و سخت‌ترین ضربه‌ای است که می‌خواهند به اهل ایمان بزنند.(تفسیر نمونه‌، آیت‌الله مکارم‌، ج 24، ص 13.) نسبت به اهل‌کتاب (یهودیان و مسیحیان‌) آیه 51 سوره مائده می‌فرماید: "یَـََّأَیُّهَا الَّذِین‌َ ءَامَنُوا لاَ تَتَّخِذُوا الْیَهُودَ وَالنَّصَـَرَی‌ََّ أَوْلِیَآء; ای مؤمنین یهود و نصاری را دوست و تکیه‌گاه خود نگیرید" جالب آنکه در ادامه می‌فرماید: "وَمَن یَتَوَلَّهُم مِّنکُم‌ْ فَإِنَّه‌ُ مِنْهُم‌; هر کس با آنها پیمان دوستی ببندد از آنها محسوب می‌شود" حقیقتی غیر قابل انکار است که دوستی و محبت اثرات غیر مخفی بر انسان می‌گذارد مخصوصاً دوستی با کسانی که نسبت به عقیده ما بی‌تعهد و حتی مخالف‌اند. "إِنَّمَا یَنْهَـَکُم‌ُ اللَّه‌ُ عَن‌ِ الَّذِین‌َ قَـَتَلُوکُم‌ْ فِی الدِّین‌ِ وَ أَخْرَجُوکُم مِّن دِیَـَرِکُم‌ْ وَ ظَـَهَرُوا عَلَی‌ََّ إِخْرَاجِکُم‌ْ أَن تَوَلَّوْهُم‌ْ وَ مَن یَتَوَلَّهُم‌ْ فَأُولَـََّئِکَ هُم‌ُ الظَّـَـلِمُون‌َ ; (ممتحنه‌، 8) ]خدا[ تنها شما را از دوستی کسانی نهی می‌کند که در امر دین با شما پیکار کردند و شما را از خانه‌هایتان بیرون راندند، یا به بیرون راندن شما کمک کردند، از اینکه با آنها دوستی کنید و هرکس آن‌ها را دوست دارد ظالم و ستمگر است‌." به هر حال از آیات فوق "یک اصل کلی و اساسی‌" در چگونگی رابطه مسلمانان با غیر مسلمانان استفاده می‌شود، و آن این است که مسلمانان موظفند در برابر هر گروه و جمعیت و هر کشوری که موضع خصمانه با آنها داشته باشند و بر ضد اسلام و مسلمین قیام کنند، یا دشمنان اسلام را یاری دهند سرسختانه بایستند و هر گونه پیوند محبت و دوستی را با آن‌ها قطع کنند امّا اگر آن‌ها در عین کافر بودن نسبت به اسلام و مسلمین بی‌طرف بمانند و یا تمایل به همکاری داشته باشند، مسلمین می‌توانند با آنها رابطه دوستی برقرار سازند، البته نه در آن حد که با برادران مسلمان دارند و نه در آن حد که موجب نفوذ آن‌ها در میان مسلمین گردد. چنان که خود پیامبر9 نیز تعهدات و عهد و پیمان‌هایی با یهود و نصارا داشتند; افزون بر اینکه اگر این مراودات باعث شود، آنها به اسلام نزدیک شوند، سفارش و تأکید هم شده است‌; همان گونه که یکی از مصارف زکات را کافری قرار داده‌اند که احتمال دارد با گرفتن آن به اسلام میل پیدا می‌کند.(ترجمه المیزان‌، ج 5، ص 461ـ464، مرکز نشر فرهنگی رجأ.)