فیها خالدون در بهشت و در جهنم چه کسانی هستند و چه دسته‌هایی را شامل می‌شود؟ مگر غیر از "هم فیها خالدون‌" در بهشت داریم که اقامت آن‌ها موقتی ب

از آیات قرآن کریم استفاده می‌شود که هر کس مرتکب گناه و کار بدی شود، جزای آن را در قیامت خواهد دید: "فمن یعمل مثقال ذرّة‌ٍ خیرًا یره # و مَن یعمل مثقال ذرّة‌ٍ شرًّا یره‌" (زلزله‌، 7 ـ 8) مگر این‌که توبه کند و در همین دنیا از گناه پاک شود و نقایص خود را با اعمال صالح جبران نماید: "إلاّ مَن تاب و ءامن و عمل عملاً صـَلحا فأولـَئک یبدّل اللّه سیّ ئ‹اتهم حسنـَت‌ٍ و کان اللّه غفورًا رّحیمًا" (فرقان‌، 70) و یا اگر لایق شفاعت باشد، مورد شفاعت قرار گیرد. قرآن کریم عده‌ای از کسانی را که شفاعت شامل حال آن‌ها نمی‌شود، نام برده است‌.(ر.ک‌: مدثر، 43 ـ 48.) امّا گنهکارانی که از فضل و رحمت بی‌پایان الهی استفاده نکنند و با بار گناه وارد قیامت شوند، به میزان جرم و گناهشان در جهنم می‌مانند و آن گاه که از آلودگی و گناه پاک شوند، وارد بهشت می‌شوند. فقط عده‌ای همچون کافران و منافقان معاند برای همیشه در جهنم باقی خواهند ماند: "إن‌ّ اللّه جامع المنـَفقین و الکـَفرین فی جهنّم جمیعًا" (نسأ، 140); "أولـَئک أصحـَب النّار هم فیها خـَلدون‌" (آل‌عمران‌، 116 و مجادله‌، 17) همان گونه که بهشتیان برای همیشه در بهشت خواهند بود.(ر.ک‌: پیام قرآن‌، آیت‌الله مکارم شیرازی‌، ج 6، ص 481 ـ 484، مدرسة‌الامام امیرالمؤمنین‌.) و کسی که به طور موقت‌، وارد بهشت شد برای همیشه در آن‌جا زندگی خواهد کرد. برخلاف زندگی دنیا که موقتی است و زود تمام می‌شود، بنابراین تعبیر "هم فیها خالدون‌" در مقابل زندگی دنیوی است‌، نه این‌که در بهشت اقامت موقتی هم وجود داشته باشد. میل به زندگی جاودانه و همیشگی‌، در فطرت و دل همة انسانها نهفته است‌. خداوند بزرگ‌، انسانها را به گونه‌ای آفریده که دوست دارند همیشه زنده باشند و تا ابد زندگی کنند; امّا از آن‌جا که عمر انسان در این جهان محدود و کوتاه است‌، خداوند برای این‌که انسان را به آرزوی جاودانه‌اش ـ که سعادت‌ِ همیشگی و پایدار است ـ برساند، جهان جاودانه‌، پایدار و برتر آخرت را آفرید. و در این جهان‌، با فرستادن پیامبران از انسانها دعوت کرد تا خود را برای ورود به آن جهان آماده کنند. قرآن‌، دربارة این آرزوی جاودانة انسان و آفریدن‌ِ جهان جاویدان و پایدار آخرت می‌فرماید: "و أزلفت الجنة للمتقین غیر بعیدٍ # ادخلوها بسلَم ذلک یَوم‌ُ الخُلود # لهم ما یشأون فیها و لدینا مزیدٌ;(ق‌، 31 ـ 35.) بهشت را برای پرهیزگاران نزدیک آورند تا دور نباشند. این همان وعده‌ای است که به هر توبه کنندة پرهیزگاری داده شده بود. آنهایی که در نهان‌، از خدای رحمان بترسند و با دلی توبه‌کار آمده باشند. به سلامت وارد بهشت شوید که این روز جاودانگی است‌. در آنجا هرچه بخواهند هست و از آن بیشتر ]نیز[ نزد ما وجود دارد." از آیة 23 این سوره که می‌گوید "به سلامت وارد بهشت شوید که این روز جاودانگی است‌"، می‌فهمیم که جهان آخرت همیشگی و جاودانه است و فرجام و نهایتی ندارد.